تشیع در استان کردستان

مطالعه و بررسی چگونگی حضور و زندگی شیعیان در استان کردستان از آن جهت که اکثر جمعیت آن را اهل تسنن شافعی مذهب تشکیل می دهند، موضوعی جالب و تازه در مطالعات تاریخ تشیع است. شیعیان با جمعیتی حدود 249415 نفری 18 درصد از جمعیت 1493645 استان را به خود اختصاص داده اند. شیعیان بیشتر در شهرهای بیجار، قروه و کامیاران سکونت دارند. آداب و رسوم و سبک زندگی شیعیان استان کردستان که به دو دسته آذری و کُرد تقسیم می شوند، از یکدیگر متفاوت است؛ شیعیان آذری تاکیدی بر اجرای رسوم گذشته ندارند و آداب و رسوم آنها با سایر هم وطنان یکسان است. در مقابل بسیاری از مصادیق سبک زندگی به ویژه برای شیعیان کُرد که به حفظ فرهنگ خود اهتمام بیشتری دارند، با رعایت موازین اعتقادی و هنجارهای مذهبی به قومیت بازمی گردد. پررنگ ترین جلوه اعتقادی در زندگی شیعیان استان کردستان که آنها را از اهل سنت متمایز می نماید مناسبت های مذهبی مانند عیدغدیر، نیمه شعبان، ایام محرم و صفر و ایام فاطمیه(س) است. عزاداری ماه محرم جزیی جدایی ناپذیر از زندگی شیعیان در استان کردستان را به خود اختصاص می دهد. از دیگر سو وجود تعداد بسیار زیاد امامزادگان و نوادگان امامان معصوم علیهم السلام که از جور حکومت های اموی و عباسی و یا به نمایندگی از ائمه علیهم السلام و برای تبلیغ دین به مناطق کُردنشین از جمله استان کردستان امروزی مهاجرت کرده اند نمادی روشن و بلند از حضور شیعیان و حیات اعتقادی آنها در این استان است. شیعیان و اهل سنت شافعی در استان کردستان همواره رابطه ای مسالمت آمیز با یکدیگر داشته اند مگر در مواردی در زمان حکومت صفوی ها و به گونه ای بسیار کمرنگ تر که بیشتر جنبه روانی دارد پس از تشکیل نظام جمهوری اسلامی که شرایط خاص پس از انقلاب و ... موجد فضای بی اعتمادی نظام به اهل سنت کُرد و احساس روانی تبعیض از سوی آنان شده است. برای تدوین پایان نامه پیش رو که با عنوان "تشیع در استان کردستان" به حضور شیعیان در این استان، جمعیت و پراکندگی آنها در سطح استان، آداب و رسوم و رابطه شیعیان با اهل سنت پرداخته است، منابع قابل توجهی که به صراحت از اوضاع شیعیان در طول تاریخ در استان کردستان سخن گفته باشد، وجود نداشت؛ بنابراین با کمک منابع تاریخ کُرد و آمار و ارقام اخذشده از نهادهای مربوطه و مصاحبه با چند نفر از اهالی مطلع استان و همچنین مشاهدات عینی گردآورنده از وضع زندگی، عزاداری ها و مراسم مذهبی، زیارتگاه ها و ... مطالب پایان نامه جمع آوری شده است.